Kerkuilen

Onze bestuursleden van de stichting biotoopverbetering “Zuid Veluwe”, Frans van Korlaar en Ron Muilekom, zijn ook vrijwilliger bij de stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland.
De kerkuil is een zeer kwetsbare vogel. Tot 2016 stond de kerkuil op ‘de rode lijst’ van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Een plek veroorzaakt door het overvloedige gebruik van pesticiden in de landbouw, maar daarover later meer.
De omvang van het aantal broedparen in Nederland en het aantal jonge vogels is sterk afhankelijk van onder andere het muizenaanbod, het hoofdvoedsel van de uilen. Maar dat niet alleen. Ook langdurige (strenge) winterkou en sneeuwval beïnvloed negatief het aantal kerkuilen.

Kerkuilnestkast bij Avolare

De stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland wil door het plaatsen van onder andere kerkuilnestkasten als nestgelegenheid het aantal broedparen in Nederland bevorderen. Kerkuilnestkasten kun je onder andere vinden in kapschuren. Een plek waar de kerkuil graag broed. Laatstelijk hebben leden van de kerkuilwerkgroep kerkuilnestkasten geplaatst op de Boersberg in Doorwerth bij Avolare, een organisatie die wilde dieren wil helpen.

De omvang van het aantal succesvolle broedparen is sterk afhankelijk van het muizenbestand. Is er een jaar een slecht muizenbestand dan vind je dit direct terug in het aantal  broedparen. Dit is dan ook de link met de stichting Biotoopverbetering “Zuid Veluwe” en natuurlijk ook van de vele andere stichtingen in Nederland die zich hierop gericht hebben, die door het inzaaien van akkerranden versterking van de biotoop nastreven en daarmee natuurlijk ook indirect positieve invloed hebben op een gezond muizenbestand.

Dit brengt ons bij de donkere zestiger jaren, tenminste wat de kerkuilen betreft. Door het overvloedige gebruik van landbouwgif is de toenmalige biotoop sterk verslechterd en voor de uil, die min of meer aan de top van de voedselketen staat, helemaal.
Het is ook in deze periode geweest dat Prof. dr. H. van Genderen met zijn onderzoeksgroep onderzoek deed naar de toxicologische effecten van landbouwgif op de biotoop. Dit mogelijk mede gestimuleerd door het in 1962 uitgeven boek “Silent Spring” van schrijfster Rachel Carson, die voor haar boek ook contact had met prof. v. Genderen.
Maar met name het proefschrift van de latere prof. J.H. Koeman, dat in 1971 verscheen met met de titel “Het voorkomen van toxicologische betekenis van enkele chloorkoolwaterstoffen aan de Nederlandse kust in de periode 1965 tot 1970” heeft grote invloed gehad op het besef hoe schadelijk de pesticiden waren voor het dierlijk leven. Mogelijk is dit ook mede van invloed geweest op het (politiek/bestuurlijk) terugdringen van het gebruik van dit type landbouw gifstoffen in Nederland.
Het terugdringen van het gebruik van pesticiden is uiteindelijk de redding geweest van de uilen en niet voor deze dieren alleen!!!!

Het werk van de vrijwilligers van de kerkuilenwerkgroep, die pionierden met nestkasten, en het toenmalige diepgaande onderzoek aan de leerstoel toxicologie van prof. v Genderen, is van grote betekenis geweest en nog steeds, voor het succes van de terugkeer van de kerkuilen in Nederland.